elisabeth
strouven
fonds
Jaarverslag
2023
Voorbereid op een nieuwe tijd
In 2023 heeft het fonds een strategische periode van vijf jaar afgerond. Een terugblik in de tijd laat zien dat we zijn gegroeid qua organisatie, maatschappelijke impact en zelfstandigheid. De ingezette koers was toe aan een herziening. Dit in de vorm van een nieuw strategisch beleidsplan 2024-2028 dat past bij de ambities van het fonds en de huidige tijd. De samenleving is complexer geworden en de uitdagingen zijn groot. Zo neemt de armoede toe, net als de (kansen)ongelijkheid en de klimaatproblematiek. Daar richten we ons de komende jaren onder meer op.
Gespreksronde met bestuurder Guido van den Broek
Waar kan zo’n gespreksronde het beste plaatsvinden? In de Rink natuurlijk, het grote ronde gebouw aan de Zoetmanstraat in de wijk Caberg. Het is dé nieuwe plek waar inwoners van Maastricht zich verbonden voelen door elkaar te helpen en te inspireren. Hier blikt Guido terug op het afgelopen jaar en vertelt hij over onze ambities.
Ontwikkelingen
Nieuw beleid
In ons nieuwe strategische beleidsplan kiezen we voor groei met de focus op kracht, innovatie en onafhankelijkheid. Op deze punten hebben we de laatste jaren veel ervaring opgedaan. Vanuit eigen kracht en zelfstandigheid kunnen we sneller voor meer impact zorgen. We maken ook keuzes door middel van thema’s en focusgebieden. Daardoor wordt het voor de buitenwereld nog duidelijker wat het fonds doet en wat de achterliggende redenen zijn.
Benieuwd naar onze nieuwe thema’s en focusgebieden? Bekijk dan onze strategiefilm.
de Rink
In september 2023 heeft ons fonds het pand van zorgorganisatie Xonar gekocht in de Maastrichtse wijk Caberg. We hebben het de naam de Rink (Maastrichts voor de ring) gegeven. Met deze aankoop ging een jarenlange wens in vervulling. Het fonds investeert in de groei van Mens, Cultuur en Natuur. Deze aandachtsgebieden komen ook terug in de Rink. Samen met allerlei initiatieven zetten we hier een concept neer waarin verbinding, continuïteit en vernieuwing centraal staan.
Goeddoen op een centrale plek
De eerste maatschappelijke initiatieven zoals de Fietsbank, Kledingbank Us Mestreech en De Gouwe zijn sinds eind 2023 gehuisvest in de Rink. Zij moesten weg uit de Maastrichtse wijk Pottenberg. Nu kunnen ze blijven goeddoen en zich verder ontwikkelen op een centrale plek.
Verduurzamen en volgende fase
In 2024 wordt het pand verduurzaamd, want het heeft een laag energielabel. Het dak wordt fasegewijs vervangen en er komen zonnepanelen op. We gaan ook naar de volgende fase, waarin nieuwe initiatieven naar de Rink komen zoals dansgezelschap Let it Happen en Stichting Leergeld.
Elisabeth Strouven Dag
We laten ons elke dag leiden door het gedachtegoed van onze naamgeefster. Op 23 oktober – de sterfdag van Elisabeth Strouven (1600-1661) – staan we extra stil bij wat zij heeft betekend voor de Maastrichtse samenleving en doen we iets bijzonders. In 2023 hebben we met hulp van allerlei maatschappelijke organisaties meer dan 2500 VVV-cadeaukaarten van € 50,-uitgereikt aan mensen uit Maastricht en omliggende gemeenten die het financieel moeilijk hebben.
Medewerkers
Na ruim zes jaar voor ons fonds te hebben gewerkt, heeft Fatem te Grotenhuis eind 2023 een nieuwe uitdaging gevonden. Als bestuurssecretaris en programmamanager Mens heeft ze een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van ons fonds. De functie van bestuurssecretaris en secretaris van de raad van toezicht is inmiddels ingevuld door Sera Langenveld. Stefanie Metsemakers en Marc Kentgens hebben de functie van programmamanager Mens ingevuld. Daarnaast is Stefanie programmamanager Cultuur en Marc verantwoordelijk voor communicatie.
Sera Langenveld
bestuurssecretaris
Stefanie Metsemakers
programmamanager mens & cultuur
Marc Kentgens
communicatiemanager en
programmamanager mens
Meerjarige programma’s
Toekomstmuziek
Ons fonds is al geruime tijd bezig met het opzetten van een nieuw meerjarig programma voor Cultuur. In 2023 is het project Toekomstmuziek in de steigers gezet. Dit is een orkest-samenspel voor kinderen uit de zogenoemde krachtwijken van Maastricht. Zij komen nauwelijks in aanraking met kunst en cultuur. Het project is geïnspireerd op het Venezolaanse muziekonderwijs-model El Sistema. Inmiddels is er een uitvoeringsorganisatie opgericht die samenwerkt met Marco de Souza, directeur-bestuurder van Stichting Leerorkest.
Programma TAAL
In 2023 is ook een groot meerjarig programma voor Mens van start gegaan: TAAL. Hierbij ligt de focus op preventie van taalachterstand bij kinderen tot vier jaar. Het doel is dat alle kinderen in Maastricht op het juiste taalniveau zitten als ze naar de basisschool gaan. Dat is belangrijk voor hun verdere ontwikkeling en latere sociaaleconomische positie. Ons fonds ondersteunt ook lokale initiatieven die laaggeletterdheid tegengaan. We maken hierbij gebruik van het programma Taalschatten dat is ontwikkeld door de Number 5 Foundation in samenwerking met Tilburg University en Stichting Lezen en Schrijven. We zetten Taalschatten in bij professionals en organisaties die te maken hebben met aanstaande ouders en jonge kinderen, zoals verloskundigen, ziekenhuizen, consultatiebureaus, bibliotheken en (voorschools) onderwijs.
Raad van toezicht
Transparant en professioneel
Ons fonds werkt aan de hand van een raad van toezicht-model. Dit stelt ons in staat om transparant en professioneel te zijn en een gericht beleid te ontwikkelen. De feitelijke leiding is in handen van het bestuur dat bestaat uit een bestuurder en bestuurssecretaris.
Bij de Belastingdienst is ons fonds gerangschikt als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) en geregistreerd onder nummer 3042285.
Bekijk hier het Standaardformulier publicatieplicht ANBI vermogensfondsen.
Joyce Nelissen
Voorzitter
Rob Huppertz
lid
Adriana Esmeijer
lid
Yvonne Paulussen
lid
Ronald van der Giessen
lid
Interview met Joyce Nelissen, voorzitter van de raad van toezicht
Hoe kijk je terug op het afgelopen jaar?
Heel tevreden. We hebben Rob Huppertz als nieuw lid van de raad van toezicht verwelkomd. Met zijn achtergrond, kennis en ervaring voegt hij weer nieuwe inzichten toe in het voordeel van het fonds. En uit onze zelfevaluatie blijkt dat de complementaire competenties van de leden van de raad een gunstig effect hebben op de manier waarop we toezicht houden en samenwerken met de bestuurder en het team van het fonds. Als voorzitter treed ik verbindend op tussen het fonds en de raad. Wat ook positief is: ik word in sterke mate betrokken bij de ontwikkelingen en uitdagingen van het fonds.
Wat heeft het afgelopen jaar indruk op je gemaakt?
Elk jaar organiseert het fonds een projectendag. Dan wordt de raad van toezicht ‘getrakteerd’ op een veldbezoek aan lopende projecten voor Mens, Cultuur en Natuur. Zo krijgen we een nog beter beeld van die projecten in relatie tot de doelstellingen van het fonds. In 2023 was een bezoek aan de Rink onderdeel van deze dag. Het project, de ambities en de locatie maakten veel indruk op de leden van de raad van toezicht. Ook voerden we onderling een constructieve dialoog over de kansen en risico’s van dit project.
Waar ben je trots op als het gaat om de raad van toezicht?
Alle individuele leden hebben in 2023 veel intrinsieke betrokkenheid getoond. We volgen bestaande en nieuwe ontwikkelingen en we nemen informatie tot ons of we halen die zelf op. Daarnaast houden we de uitgangspunten en doelstellingen van het fonds steeds goed voor ogen tijdens de raadsbesprekingen. Dan hebben we ook volop aandacht voor de rol, ruimte en verantwoordelijkheid van de bestuurder.
Wat is een spannende opgave voor de raad van toezicht in het komende jaar?
In 2024 werken we aan een nieuwe visie op toezicht en bestuur. Dat doen we met hulp van externe begeleiders en de betrokkenheid van de bestuurder. Als raad van toezicht vinden we het belangrijk om onze rol professioneel, zorgvuldig en op basis van de meest recente governance-inzichten in te vullen.
Wanneer heb jij de laatste keer goedgedaan voor een ander?
Dat probeer ik elke dag te doen. Van de gft-bak van de buurvrouw terug op zijn plek zetten tot het verrichten van missiewerk in Zambia. Daar heb ik mijn kennis en kunde mogen doorgeven aan alle elf drinkwaterdirecteuren van het land en hun raden van commissarissen.
Mens
Ons fonds helpt mensen die iets willen betekenen voor elkaar. Zodat iedereen meetelt en gezien en gehoord wordt. De initiatieven vinden plaats in Maastricht, Meerssen, Valkenburg aan de Geul en Eijsden-Margraten.
Limburg Helpt: geef een jas, verwarm een hart!
Van 2 tot en met 30 oktober 2023 bundelden allerlei organisaties waaronder L1 en Stichting Samen voor Maastricht hun krachten voor de winteractie Limburg Helpt: geef een jas, verwarm een hart! In deze periode werden circa 37.000 (!) nieuwe en gebruikte winterjassen ingezameld voor degenen die deze het meest nodig hebben: dak- en thuislozen en overige mensen die in armoede leven. In alle Limburgse gemeenten bevonden zich inzamelpunten voor bedrijven, scholen, verenigingen en vriendengroepen. De Limburgse acteurs Vivian Lataster en Huub Stapel waren de ambassadeurs van de winteractie. Die werd afgesloten met een spectaculaire show in het Theater aan het Vrijthof in Maastricht.
Kinderkrant Jong043
Goed kunnen lezen is belangrijk. Gevoel hebben voor de omgeving waarin je woont ook. Kinderkrant Jong043 is opgericht om die doelen te bereiken voor kinderen tussen de zeven en twaalf jaar in Maastricht en het Heuvelland. De krant verschijnt tien keer per jaar en wordt gratis verspreid op alle (speciale) basisscholen. Goed leren lezen doe je alleen als je teksten leest die je leuk vindt. In Jong043 staan daarom aantrekkelijke artikelen die de kinderen inzicht geven in wat zich afspeelt binnen hun woonomgeving. Waar de artikelen verder aandacht aan besteden: wat je achtergrond ook is en wat je mentale of fysieke capaciteiten ook zijn, iedereen telt mee.
Kippenproject Mariaberg
Het kippenproject in de Maastrichtse wijk Mariaberg is opgezet om de bewoners dichter bij elkaar te brengen. Dat geldt voor oud én jong. Vooral voor die laatste doelgroep is een bezoek aan het kippenverblijf een alternatief voor vaak vele socialmedia-activiteiten. Het kippenverblijf bevindt zich in de Seringenstraat achter het Trajektgebouw. Het initiatief is al voor de coronatijd afkomstig van drie UM-studenten. Zij wilden naast hun studie een maatschappelijke bijdrage leveren in en aan de stad. Inmiddels zijn ze afgestudeerd en hebben nieuwe studenten hun plaats ingenomen. Samen met de Mariabergers geven ze een vervolg aan dit sociaal-maatschappelijke project.
Cultuur
We dragen bij aan kunst en cultuur. Meedoen staat daarbij voorop. Ook besteden we aandacht aan educatie en de ontwikkeling van talent. Omdat iedereen de kans moet krijgen om te groeien. De initiatieven vinden plaats in Maastricht. Ook dragen we bij aan euregionale initiatieven die de ontwikkeling van Maastricht bevorderen en waarin cultuurparticipatie, -educatie of talentontwikkeling worden gestimuleerd.
Taartrovers Cinemini
Taartrovers Cinemini is een project dat is ontwikkeld door Stichting Taartrovers Festival en Eye Filmmuseum in Amsterdam. Sinds het najaar van 2023 is het project ook actief in het Maastrichtse filmhuis Lumière. Op zondagochtend kunnen kinderen van twee tot zes jaar genieten van korte films die speciaal voor hen zijn geselecteerd. Na de film spelen ze samen in een adembenemend mooi landschap. Daar ontdekken ze hoe vormen en projecties en licht en schaduw magische verhalen tevoorschijn toveren.
Festival Musica Sacra
Musica Sacra is een jaarlijks terugkerend driedaags festival in Maastricht. Aan de hand van een jaarthema legt het de nadruk op de beleving van het sacrale: dat wat ons overstijgt, overweldigt en verbindt. De kern van het festival is de muziekprogrammering, aangevuld met theater, film, lezingen, beeldende kunst en een jeugdeducatieprogramma. In 2023 was het jaarthema barmhartigheid. Barmhartigheid betoon je niet alleen aan familie, vrienden en bekenden, maar ook aan mensen die verder van je weg staan. Deze universele menselijke boodschap keert terug in vele religies en de muziek die zich daar in allerlei interessante varianten toe verhoudt. Zo maakten de vijf leden van de Belgische post-metalband Amenra (spreek uit: Amen Ra) hun opwachting in de Sint-Janskerk tijdens Musica Sacra. Hun akoestisch concert bestond niet uit onbarmhartig harde, maar spiritueel geladen tonen in de geest van het festival.
Festival MAAS!
Het Maastrichtse stadsfestival MAAS! vond plaats in september 2023. Dit gratis toegankelijke cultuurevenement brengt kunst, theater, muziek, dans, film en food samen. Zo kon je het afgelopen jaar een bezoek brengen aan ’t Magisch Theatertje en Kuma Muziekschool Maastricht. Bassin Beach baadde in het licht van een heerlijke muzikale vakantiesfeer. Aan de Costa Kesselskade kon je meezingen met bekende artiesten en Vrijthof Village was ingericht met een mediterrane markt en een eigen pop-upmuseum van het Bonnefanten. Stichting Cultura Mosae organiseert onder meer Festival Maas! Inmiddels heeft deze stichting bekendgemaakt dat festival MAAS! vanwege financiële redenen geen vervolg meer krijgt. Na het organiseren van de Dag van de Poëzie Maastricht (25 januari 2024) en Museumnacht Maastricht (19 april 2024) houdt ook de stichting zelf op te bestaan. Ons fonds dankt de medewerkers en het bestuur van Cultura Mosae voor de vele mooie evenementen die ze de afgelopen jaren tot stand hebben gebracht.
Natuur
Ons fonds werkt mee aan behoud, beheer en ontwikkeling van de natuur. Daarnaast stimuleren we biodiversiteit voor een mooie en gezonde leefomgeving. De initiatieven vinden plaats in Maastricht, Meerssen, Valkenburg aan de Geul, Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem en Vaals.
Gemeenschappelijke openbare tuin in Pottenberg
In de Maastrichtse wijk Pottenberg bevinden zich relatief veel flats. De bewoners van deze flats misten een gemeenschappelijke openbare tuin, vooral in het voorjaar en op hete zomerdagen. Woningcorporatie Servatius, de gemeente Maastricht, het centrum voor natuur- en milieueducatie (CNME) en ons fonds hielpen hen om deze wens in vervulling te laten gaan. Het tuinontwerp is gemaakt in samenwerking met bewoners van de Herbenusstraat in het Maastrichtse Statenkwartier. Daar bevindt zich al een zogenoemde ontmoetingstuin.
Wijngaard draagt bij aan natuurbehoud
Tussen Ingber en Gulpen ligt aan de doorgaande weg een kilometerslange helling. In 2023 kocht ons fonds ruim drie hectare landbouwgrond in dit gebied. Een jonge wijnboer neemt het perceel in 2024 in gebruik als natuurinclusieve wijngaard. Er wordt afgezien van het gebruik van pesticiden en kunstmest. De inrichting is afgestemd op de aangrenzende weilanden en struikgewassen van Staatsbosbeheer. In de wijngaard is ruimte voor struiken en natuurlijk grasland. Daardoor wordt de natuurverbinding hier behoorlijk uitgebreid. Het project past bij de doelstelling van ons fonds om bij te dragen aan natuurbehoud door te investeren in zachte overgangen tussen ‘echte’ natuur en landbouwgrond. Ook bieden we hiermee jonge mensen een kans op een duurzame toekomst in landelijk gebied.
Op ’t Rentelen, combinatie van kunst en natuurontwikkeling
In Bunde bij het gehucht Kasen ligt het perceel Op ’t Rentelen. Stichting The Butterfly House pacht deze 1,3 hectare landbouwgrond tot en met 2027 van de provincie Limburg. In 2023 startte de stichting met een nieuw programma: de omvorming naar een ecologisch bloemrijk graslandschap. Dat bestaat uit een combinatie van kunst – museale werken, installaties, tentoonstellingen – en natuurontwikkeling. Op het perceel is straks onder andere plaats voor hoogstambomen, meidoornhagen en solitaire bijen en hommels. Ook worden nestkasten aangebracht voor uilen en roofvogels. Mensen uit de directe omgeving en van verder weg worden uitgenodigd om zich (verder) te verdiepen in het belang en de schoonheid van de natuur. Ook kunnen ze helpen bij het plukken van fruit en het verwerken ervan. Daarnaast is het gebied bestemd voor wetenschappelijk natuuronderzoek.
In de
media
#Goeddoen
Het afgelopen jaar waren we regelmatig te zien in de regionale en nationale media. Ook hebben we geïnvesteerd in onze eigen kanalen, zoals website, nieuwsbrief en social media. Verschillende en bijzondere initiatieven op het gebied van Mens, Cultuur en Natuur hebben we hiermee een podium gegeven.
Overige media
Het afgelopen jaar waren we ook regelmatig te zien in overige media, zoals RTV Maastricht en dagblad De Limburger.
Volg ons
Wij blijven in beweging.
Doelbestedingen
Mens
€ 2.011.418,-
Armoede, buurt en wijk,
kunst en cultuur, jeugd en jongeren,
minderheden, ouderen, vrijwilligers,
recreatie en (sport)verenigingen,
gezondheidszorg en scholen
Cultuur
€ 976.132,-
Carnavalsverenigingen, muziek en theater,
historie, beeldende kunst,
audiovisuele kunsten, dans, boekproducties
en -publicaties en Euregio
Natuur
€ 119.849,-
Educatie, participatie, biodiversiteit
en natuurinclusieve landbouw
Geconsolideerde
balans per
31-12-2023
Activa 2023
| Activa (na resultaatbestemming) | nr. | 31-12-2023 (€) | 31-12-2022 (€) |
|---|---|---|---|
| Vaste activa | |||
| Immateriële vaste activa | 1 | 110.808 | 134.268 |
| Materiële vaste activa | 2 | 52.757.293 | 46.312.539 |
| Financiële vaste activa | 3 | 91.817.200 | 87.698.091 |
| Totaal | 144.685.301 | 134.144.897 | |
| Vlottende activa | |||
| Debiteuren | 4 | 68.754 | 120.574 |
| Overige vorderingen en overlopende activa | 5 | 88.496 | 269.673 |
| Liquide middelen | 6 | 7.117.768 | 7.837.452 |
| Totaal | 7.275.017 | 8.227.699 | |
| Totaal generaal | 151.960.318 | 142.372.596 |
Passiva 2023
| Passiva (na resultaatbestemming) | nr. | 31-12-2023 (€) | 31-12-2022 (€) |
|---|---|---|---|
| Groepsvermogen | |||
| Groepsvermogen | 7 | 151.191.270 | 140.499.509 |
| Totaal | 151.191.270 | 140.499.509 | |
| Voorzieningen | |||
| Voorziening groot onderhoud | 8 | - | 1.099.518 |
| Totaal | - | 1.099.518 | |
| Kortlopende schulden | |||
| Belastingen, premies soc. verz. en pensioenen | 9 | 3.180 | - |
| Crediteuren | 10 | 379.346 | 565.775 |
| Overige schulden en overlopende passiva | 11 | 386.523 | 207.793 |
| Totaal | 769.048 | 773.568 | |
| Totaal generaal | 151.960.318 | 142.372.596 | |
Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2023
| nr. | 2023 (€) | 2022 (€) | |
|---|---|---|---|
| Vastgoed | |||
| Opbrengsten vastgoed | 12 | 4.246.544 | 1.652.315 |
| Kosten vastgoed | 13 | 667.782 | 794.106 |
| Nettoresultaat vastgoed | 3.578.762 | 858.209 | |
| Beleggingen | |||
| Opbrengsten beleggingen | 14 | 10.262.313 | -14.202.860 |
| Kosten beleggingen | 15 | 357.718 | 85.064 |
| Netto resultaat beleggingen | 9.904.595 | -14.287.924 | |
| Overige activiteiten | |||
| Opbrengsten fondsenpodium | 16 | 185.724 | 432.843 |
| Overige opbrengsten | 17 | 397.935 | 28.704 |
| Nettoresultaat overige activiteiten | 583.659 | 461.547 | |
| Resultaat vermogensbeheer en overige activiteiten | 14.067.016 | 12.968.168- | |
| Voor financiële baten en lasten | |||
| Doelbestedingen | 18 | 3.534.387 | 2.574.348 |
| Organisatiekosten | 21 | 833.816 | 904.811 |
| Afschrijvingen op (I)MVA | 22 | 106.571 | 72.132 |
| Totaal der doelbestedingen en kosten | 4.474.774 | 3.551.291 | |
| Geconsolideerd resultaat voor financiële baten en lasten | 9.592.242 | 16.519.459- | |
| Na financiële baten en lasten | |||
| Financiële baten en lasten | 23 | - | -89 |
| Geconsolideerd resultaat na financiële baten en lasten | 9.592.242 | 16.519.548- | |
| Resultaat deelneming | |||
| Resultaat deelneming | - | - | |
| Geconsolideerd resultaat | 9.592.242 | 16.519.548- |
